Başkasının Yerine Vekil Olarak Haccetmek...

Konu: Başkasının Yerine Vekil Olarak Haccetmek... Ptsi Ekim 26, 2009 2:01 am

BAŞKASININ YERİNE VEKİL (BEDEL) OLARAK HACCETMEK

I- HACCA KİM VEKİL (BEDEL) GÖNDERİR?

Hac görevini kendisi yapabilecek durumda olanların haccı bizzat yapmaları gerekir. Bunlar bir başkasını vekil (bedel) göndererek hac yaptıramazlar.

Üzerine hac farz olduğu halde bu farzı yerine getirmeyip ölümle karşı karşıya kalan kimsenin, vefat etmeden önce, bıraktığı maldan kendisi adına hacca vekil gönderilmesini vasiyet etmesi gerekir.
Böyle bir kimsenin geriye bıraktığı malın üçte biri, onun adına hacca vekil göndermeye yeterse, bununla vekil gönderilir. Yetmezse, varisleri diledikleri takdirde kendi mallarıyla gönderebilirler. Vasiyet olmasa bile varisleri onun adına hac yapsalar, bu kimse hac sorumluluğundan kurtulur.
Aynı şekilde haccın farz olmasının şartlarını taşıdığı halde haccetmeyip daha sonra yaşlılık, iyileşme ümidi olmayan hastalık, görme veya yürüme yeteneğini kaybetme gibi bir sebeple, bizzat hac yapamayacak duruma düşen kimselerin de hacca vekil göndermesi veya kendisi adına vekil gönderilmesini vasiyet etmesi gerekir. Haccın farz olmasının şartlarını taşıdığı halde baştan beri bizzat hac yapamayacak durumda olanlar da böyledir. II- VEKİLİN (BEDELİN) GÖREVLENDİRİLMESİ

Hacca bedel gönderecek kimse (ölmüşse yakınları), haccın nasıl yapılacağını bilen ve hac yapabilecek nitelikleri taşıyan, aklı başında, tercihen daha önce hac yapmış ehil bir kimseyi kendisi adına hac yapmak üzere vekil tayin eder. Normal olarak hac masraflarını karşılayacak parayı kendisine verir. İfrad, Kıran veya Temettu haclarından hangisini yaptırmak istiyorsa o hacca niyet etmesini ister.
III- VEKİL NASIL HAREKET EDER?

Vekil, bedel gönderen kimsenin öngördüğü şartlar doğrultusunda hareket eder. Gönderen hangi haccın yapılmasını istemişse onu yapar. Vekil, hacla ilgili görevleri (menasiki) yaparken hep gönderen adına niyet eder. İhrama girerken, tavafa ve sa’ye başlarken, Arafat ve Müzdelife vakfelerinde, şeytan taşlarken, kurban keserken niyetini hep gönderen adına yapar. Aynı şekilde, öncelikle gönderen adına dua eder. Kendisi ve diğer müslümanlar için de dua edebilir.

Mesela gönderen, ifrad haccı yapmasını istemişse, vekil ihrama girerken; "Allah’ım! Senin rızan için ..........(40) adına hac yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle" diye niyet eder ve "Allah’ım! ......... adına, Lebbeyk! Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk. İnne’l-hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülk. Lâ şerike lek." diyerek telbiye getirir.
Diğer niyetlerde de aynı şekilde hareket eder ve "Haccın Yapılışı" konusunda anlatıldığı şekilde haccı eda eder.
Gönderen, Temettu haccı veya Kıran haccı yapmasını istemişse, onun adına şükür kurbanı keser.
Vekil, kendisini gönderen adına tüm hac görevlerini yerine getirdikten sonra dilerse kendisi için umre yapabilir.
Vekil, haccı yapıp dönünceye kadar masrafları için kendisine verilen parayı israf etmeden normal olarak harcar. Artan miktarı, dönüşünde gönderene iade eder. Gönderen kimsenin, artan parayı almayıp vekile bağışlamasında bir sakınca yoktur.
Hac, ibadet olduğundan vekilin, normal hac masrafı dışında bir ücret istemesi caiz olmaz.
Hacca vekil gönderen kimsenin, üzerine farz olan hac yükümlülüğünden kurtulabilmeleri için, vekil olarak gönderdiği kimsenin hac masraflarını karşılaması gerekir.
Hac organizasyonlarında görev alanların hac yolculuğu masrafları genellikle organizasyonca karşılanmaktadır. Bu durumda görevlinin bir başkası adına vekil olarak haccetmesiyle adına hac yaptığı kişinin hac borcu ödenmiş olmaz. Görevlinin annesi babası gibi varisi olduğu kimseler bundan müstesnadır.
IV- BAŞKASI ADINA NAFİLE OLARAK YAPILAN HAC

Bir müslümanın, yaptığı her türlü ibadet, taat ve hayrın sevabını, ister sağ, ister ölmüş olsun, bir başka müslümana bağışlaması caizdir. Buna göre, bir kimse vekil edilmese bile, başkası adına nafile hac yapar ve sevabını ona bağışlayabilir.
Başkası adına yapılacak nafile hac için, vekilin ehil olması ve adına haccettiği kimse için niyet edip ihrama girmesi yeterlidir.