GÖKTÜRK DEVLETİ. 552-743

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
I. GÖKTÜRK KAĞANLIĞI :
Kurucusu : BUMİN KAĞAN
Kurulusu : 552
İkiye Ayrılışı : 581
Yıkılışı : 630
Kapsadığı Alan : 18.000.000 km kare


II. GÖKTÜRK KAĞANLIĞI :
Kurucusu : İLTERİŞ KUTLUK KAĞAN
Kuruluşu : 682
Yıkılışı : 743

Avar’lara bagli olarak yasiyan GÖKTÜRKLER bunlarin egemenligine son vererek (552) ilk defa TÜRK adini kullanarak GÖKTÜRK Imparatorlugu’nu kurdular.Bumin Kagan’in ölümünden sonra birlik korunamadi, 581’de ikiye ayrildilar (Dogu ve Bati GÖKTÜRK Devletleri).Çinlilerin oyunlari ile baskaldiran bazi boylarin zorlamasiyla Dogu GÖKTÜRK Devleti gittikçe zayifliyarak 630’da yikildi.Ayni sekilde Bati GÖKTÜRK’leri de iç çekismeler yüzünden zayiflayarak Çin egemenligini kabul etmek zorunda kaldilar (630).682’de Ilteris Kagan, Çin boyundurugundan kurtardigi TÜRKLERI birlestirerek ikinci defa GÖKTÜRK Imparatorlugu’nu kurdu.Imparatorluk en büyük seklini ISTEMI Kagan devrinde aldi. Türklerde tam sehirlesme bu dönemde görülür.GÖKTÜRK Imparatorlugu’nu büyük bir tehlike olarak gören Çin’lilerin devamli entrikalari devleti yönetenleri birbirine düsürmüs, bu piril piril imparatorluk kardes kavgasinin kurbani olarak 743’te yikilmistir.
Sosyal Hayat : Imparatorluk hanedanin müsterek malidir. Hanedan üyelerinden hangisinin hakan olacagi, belli bir kaideye baglanmis degildir. En güçlüsü kaganlik mevkiine yükselir.
Göktürk’ler yerlesik tip medeniyete geçmeye baslamislardir ki bu tür yasayis Göktürk’lerden sonra devlet kuran Uygurlar döneminde tamamlanmistir.
Ordu : Göktürk ordusunun üçte ikisi atli, üçte biri yaya idi. Uzak seferlerde atli ordu kullaniliyordu. Savas teknik ve taktikleri vardi.
Deri, keçe çizme giyiyorlardi. Kaftanlari uzundu.
Inanç : GÖK TANRI'ya inanır, imparatoru Tanrının oğlu ve yer yüzündeki vekili sayarlardı.
Sanat : Göktürkler sanat tarihi bakimindan büyük önem tasirlar. Göktürklerin yasadiklari yerlerde yapilan kazilarda, Göktürk’lere ait, ipekli atlaslar, küpeler, boncuklar, inci dizileri ile süslenmis plakalar, kayis uçlarina ait süsler ve demirden yapilmis kiliçlara, oklara ve demir eritme ocaklarina rastlanmistir.
Yazi : Göktürk alfabesi Türklerin milli alfabesidir. Türkçeye göre düzenlenmis 38 harfi vardir. Uygur alfabesi bu alfabenin ortadan kalkmasina sebep olmustur (Ünlü Orhun Anitlari üzerindeki yazi Göktürk harfleri ile yazilmistir).
Ziraat : Hayvancilik yaninda genis ölçüde ziraat yapiyorlardi. Sulama için kanallar açmislardir. Örnek olarak gösterecegimiz Tötö kanalini, Ruslar bugün kullanmaktadir.