Daha önce üzerinde durulan Emevî - Türk çatışması, Türkleri Müslüman yapamamıştı. Fakat Türklerin İslâmiyet’i yakından tanımalarını sağlamıştı.Türklerin, Talaş Meydan Muharebesi'nden sonra İslam Devleti'ne yaklaşmaları, artan ticarî ve kültürel münasebetlerle daha da arttı.Bunun sonucunda daha önce Türkler arasında ferdî olarak yayılan İslâmiyet, IX. yüzyıldan itibaren kalabalık gruplarca da kabul görmeye başladı.
Bu yüzyılın ikinci yarısında Samanîlerin hâkimiyetine geçen Talas ve İsficap şehirleri Müslüman’dı. Bu şehirlerin çoğunluğu Karluk Türklerinden oluşuyordu.
X. yüzyıl başlarında Türk boyları arasında, kalabalık bir grup hâlinde kendiliğinden İslâmiyet’i ilk kabul eden, Balasagun ile Talas'ın doğusundaki Mirki kasabasındaki ; Oğuzlardı.Bunlar, İslâm kaynaklarında Türkmen olarak isimlendiriliyorlardı.
İslâmiyet’in erken olarak kabul gördüğü önemli bir Türk kavmi, İtil Bulgarları oldu.İbn Fadlan'ın seyahatnamesine göre, Bulgarlar arasında Müslümanlığın yayılması IX. yüzyılın sonlarında başlamıştı. Daha sonra 921 yılında Bulgar Hakanı Almış'ın, İslâmiyet’i kabul etmesi ise Türk tarihinde önemli bir hâdise oldu. Çünkü bu olayla, Türk olan siyasî bir güç ilk defa İslâmiyet’i kabul ediyordu.
İslâmiyet, Hazar Türkleri arasında da yayıldı. Önceleri iyi gitmeyen Hazar-İslâm Devleti ilişkileri IX. yüzyıldan itibaren düzeldi. Özellikle tüccarlar vasıtasıyla, İslâmiyet Hazarlar arasında yayılmaya başladı. İslâmiyet’in yanında Hazarlar arasında, Hıristiyanlık ve Musevîlik dinleri de taraftar buldu. X. yüzyılda başta Hazar başkenti İtil olmak üzere çeşitli Hazar şehirlerinde Müslümanların sayısı arttı. Özellikle tüccar, sanatkâr ve askerlerin Müslüman olması, Hazar hakanının Müslümanlara imtiyazlı davranma sonucunu hazırladı. Bununla beraber Hazarlar bütünüyle İslam dinine girmediler. İslâmiyet’le beraber Musevîlik, Hıristiyanlık ve Gök Tanrı dinlerinin varlığı devletin yıkılışına kadar devam etti.
Avrupa'daki Türk grupları olan Bulgar ve Hazarların Müslüman oluşu şüphesiz önemliydi. Fakat yer yüzündeki büyük Türk kitlesinin İslâmiyet’i kabulünde bunlar rol oynamadı. Bunu gerçekleştiren, yani bu günkü Türk varlığının Müslümanlığına en önemli vesile olan olay, Karahanlıların devlet ve toplum olarak İslâmiyet’i kabul etmeleri oldu.
Anasayfa
Nerden
Lakap
Konu: MÜSLÜMAN OLAN İLK TÜRKLER 
Cuma Kas. 12, 2010 3:26 pm
