Kur'ân-ı Kerim'de sadece bir defa ismi zikredilen Hz. Üzeyir (a.s.)'ın peygamber olduğu kesin değildir. Dolayısıyla bâzı âlim¤ler
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun velî bir kul olduğu görüşüne varmışlardır. İbn Kesir'in ifadesiyle meşhur görüş
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun Benî İsrail peygamberlerinden olduğudur. Ancak İbn Abbas
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ata b. Ebî Rebah ve Hasen-i Basrî peygamber olmadığı kanâatindedirler.[1]
Arapça'ya Uzeyr olarak geçen isminin İbrânice aslı Ezra'dır ve "yardım
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tanrı'nm yardımı" anlamına gelmektedir. Kitab-ı Mukaddes'te
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adını taşıyan bir bölüm bulunan Hz. Üzeyir (a.s.)
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kâhin yazıcı
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Rabbin emirlerinin ve sözlerinin yazıcısı olarak ta¤nıtılmaktadır.[2] İsrailoğullari'nm Babil esareti sırasında kaybolan Tevrat'ı
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] esaretten kurtulmalarından sonra
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yeniden toparlayıp bugünkü şekline yakın bir halde tedvin etmesi ve şeriatlerini ihya etmesi bakımından Yahudiler
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Üzeyir (a.s.)'a büyük bir kudsiyet atfetmişlerdir. Bu aşırı saygı yüzünden onların bir kıs¤mı
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] âyette geçtiği gibi
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onu "Allah'ın oğlu" kabul etme sapıklığına düşmüşlerdir.[3] Hz. Üzeyir (a.s.)
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] İran kralı Artahşaşta dönemin¤de (M.Ö. 465-424) yaşamış
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu kral tarafından Yahudi cemâati¤nin durumunu incelemek
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlara Allah'ın şeriatına riâyet etme¤lerini tavsiye etmek ve Mabedin hizmeti için gerekli malzemeyi sağlamak üzere Kudüs'e gönderilmiştir. Hz. Üzeyir (a.s.}
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu yol¤culuğuna çıkarken
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bâbil'e getirilmiş olan Yahudi sürgünlerin¤den bir gurubu da beraberinde götürme izni alır. Dört ay sonra Kudüs'e ulaşır ve orada putperest kadınlarla evlenmiş olan Filis¤tin yahudüerinin pek çoğunu bu kadınları boşamaya ikna eder. On üç yıl sonra da Hz. Musa (a.s.)'m şeriat kitabını getirerek halka okur.[4]
Yahudiler ve hıristiyanlar arasında
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun Tevrat'ı yeniden ortaya koyduğu hakkında yaygın bir kanâat vardır. Kitab-ı Mu¤kaddesle ilgili ilmî tenkid faaliyetini sürdüren bâzı araştırmacı¤lar da
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu kanâati desteklemişlerdir. Wellhausen
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tevrat'ın temel metninin redaksiyon ve ilânının
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Üzeyir (a.s.) tarafından yapıldığını kabul etmiştir.[5] Bu önemli görev
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tabiatıyla onun mevki¤ini yükseltmiştir.
Kur'ân-ı Kerim
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun adını bir defa zikretmiş ve hakkında kısa olmakla birlikte oldukça önemli şu bilgiyi vermiştir:
"Yahudiler
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Uzeyr Allah'ın oğludur'dediler. Hıristiyanlar da
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Mesih Allah'ın oğludur' dediler. Bu
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onların ağızlarıyla geveledik¤leri sözleridir. Sözlerini önceden inkâr etmiş müşriklerin sözlerine benzetiyorlar. Allah onlan kahretsin
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] nasıl da haktan bâtıla çevri¤liyorlar?"[6]
îslâmî kaynaklarda
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu âyette işaret edilen Hz. Üzeyir (a.s.)' in yahudiler tarafından Allah'ın oğlu kabul edilmesi inancının ortaya çıkışını açıklayıcı mâhiyette iki rivayet aktarılmaktadır. İbn Abbas'a dayanan birinci rivayete göre
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] önceleri Tevrat'a bağlı kalan İsrâiloğulları
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] zamanla ondan uzaklaşmışlar ve bunun neticesinde ilâhî bir ceza olarak Tevrat kendilerine unutturul-muştur. Tevrat'ın muhafaza edildiği Ahid sandığı da ellerinden alınmıştır. Buna çok üzülen Hz. Üzeyir {a.s.}
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kendisine Tevrat'ı yeniden öğretmesi için Allah'a yalvarmış
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonunda bu duası ka¤bul edilerek Tevrat onun hafızasına yerleştirilmiştir. Tevrat'ı kavmine öğretince onların nezdinde büyük itibar kazanmış ve kendisine "Allah'ın oğlu" demeye başlamışlardır. İkinci rivayete göre
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yahudileri ağır bir hezimete uğratan Amâlika kavmi
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tev¤rat'ı da onların elinden almıştır. Bu esnada bâzı âlimler de
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] elle¤rindeki Tevrat nüshalarını dağlara gömerek ülkeyi terk etmişler¤dir. O günlerde hayatının baharında bir delikanlı olan ve zama¤nını dağlarda ibâdetle geçiren Hz. Üzeyir (a.s.)
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mevcudu kalma¤yan Tevrat'ı onu en iyi bilen kişi olarak yeniden kaleme alır. Geri donen âlimler gömmüş oldukları Tevrat nüshalarını çıkarıp Hz. Üzeyir (a.s.)'ın hafızasına dayanarak yazdığı nüsha ile karşılaştı¤rınca
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aralarında hiç bir fark olmadığını görüp hayrete düşmüş¤ler ve "Allah
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunu sana ancak O'nun oğlu olduğun için verdi" demişlerdir.[7]
Kur'ân-ı Kerim
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] âyette görüldüğü gibi
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] İslâmm zuhuru sıra¤sındaki yahudilerin Hz. Üzeyir (a.s.)'m Allah'ın oğlu olduğuna inandıklarını kesin bir ifâde ile haber vermektedir. Ancak bu görüşün
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bütün Yahudilerin inancı olmaktan ziyâde
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Peygambe¤rimiz (s.a.v.)le görüşürken bunu ; gündeme getiren Medine yahudilerine âit bir görüş olduğu ifâde edilmektedir. Klasik müfessirlerin tamamına yakını
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yalnızca Arabistan'da yaşamakta olan yahudilerin böyle bir inanca sahip olduklarını kabul eder¤ler. Taberî
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu âyetin tefsirinde
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Peygamber (s.a.v.)'e gelen Medineli birkaç yahudinin
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] "Sen. bizim kıblemizi îerketmişken ve yine Üzeyir'in Allah'ın oğlu olduğuna inanmazken
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] biz nasıl sana uyabiliriz?" dediğini nakletmiştir.[8] Bu arada Yemenli yahudilerin ise Hz. Üzeyir (a.s.)'ın Mesih olduğuna inandıkları zikredilmekte¤dir.
Diğer taraftan bazı müfessirler
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bakara suresinin 259. âye¤tinde yüz yıl uyutulup tekrar hayata döndürüldüğü bildirilen meçhul şahsın Hz. Üzeyir (a.s.) olabileceğini söylemişlerdir. Bu şahsın Ermiyâ olduğunu kabul edenlere karşı
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilk müfessirler-den Katâde
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] İkrime
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Rebî b. Enes
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Dahhâk ve Süddî onun Hz. Ü-zeyir (a.s.) olduğu görüşünü savunmuşlardır.[9] Bu âyetin meali şöyledir:
"Yahut şu kimse gibisini görmedin mi ki
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] duvarları çatıları üstüne yığılmış ıssız bir kasabaya uğramıştı da
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Allah bütün bun¤ları Öldükten sonra nasıl diriltecek?' demişti Bunun üzerine Allah
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onu yüz yıl süre İle ölü bırakmış ve sonra tekrar hayata döndüre¤rek sormuştu: 'Bu halde ne kadar kaldın?' O da
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Bir gün veya bir günden biraz daha az bir süre kaldım' diye cevap vermişti. Allah
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Hayır
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu halde yüz yıl kaldın! Yiyeceğine ve içeceğine bak
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bo¤zulmamış ve eşeğine hak! Biz
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bütün bunları insanlara bir ibret olman için yaptık. Bir de şu insanların ve hayvanların kemiklerine bak
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlan nasıl birleştirip et ile örttüğümüzü düşün. Bu işler ona açıklanınca
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 'Biliyorum
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Allah her şeye kadirdir.' dedi. "[10]